Anayasa Mahkemesi, 12 Haziran 2025 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan kararıyla sendikal haklara dair dikkat çeken bir hükme imza attı. Mahkeme, yetkili sendika üyesi olmayan kamu çalışanlarından sosyal denge sözleşmesinden faydalanmak için iki kat aidat alınmasının, örgütlenme özgürlüğüne aykırı olmadığına hükmetti.

Danıştay’ın İptali AYM’den Döndü

Yerel yönetim hizmetleri kolundaki kamu görevlilerini ilgilendiren düzenleme, 2015 yılında imzalanan 3. dönem toplu sözleşmede yer aldı. Söz konusu hükümle, sosyal denge sözleşmesi imzalayan sendikaya üye olmayan personelin, iki kat aidat ödemesi halinde bu sözleşmeden yararlanabileceği belirtildi.

Ancak Türk Yerel Hizmet Sen, bu hükmün iptali için Danıştay’a başvurdu. Danıştay, kamu görevlileri arasında ayrım yapılamayacağı gerekçesiyle düzenlemeyi iptal etti. Karar, İdari Dava Daireleri Kurulu tarafından da onandı.

Bem-Bir-Sen Bireysel Başvuru Yaptı

Toplu sözleşmenin tarafı olan Bem-Bir-Sen’in Genel Başkanı Levent Uslu, iptal kararının sendikal hakları ihlal ettiği gerekçesiyle Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuruda bulundu.

AYM’den Sendikal Haklara Vurgu

Anayasa Mahkemesi, başvuruyu değerlendirirken sendika üyeliği, toplu sözleşme serbestisi ve kamu hizmetlerinin işleyişi gibi temel ilkeleri dikkate aldı. Mahkeme, belirli bir katkı payı alınmasının örgütlenme özgürlüğünü zedelemediği gibi, adalet duygusunu da gözettiğini belirtti.

Kararda şu ifadeye yer verildi:

“Toplu sözleşme ile elde edilen kazanımlar, bu sürece katkı sunan sendika üyelerinin hakkıdır. Bu kazanımlardan yararlanmak isteyen diğer kamu görevlilerinden belirli bir aidat farkı talep edilmesi, hem sendikal adaleti hem de kamu yararını gözeten bir uygulamadır.”

Karar Ne Anlama Geliyor?

Anayasa Mahkemesi’nin bu kararı, sendikal örgütlenmenin teşvik edilmesi açısından önemli bir örnek oluşturuyor. Bundan sonraki süreçte, sosyal denge sözleşmeleri çerçevesinde sendika üyesi olmayanlar için farklı aidat uygulamaları getirilmesi anayasal açıdan mümkün hale geldi.

Sendika hakkı, eşitlik ilkesi ve kamu yararı dengesi gözetilerek alınan bu karar, kamu çalışanları açısından emsal nitelikte bir içtihat oluşturdu.